Kasneci

N’ at Cetinë, mbi ‘i kulm pullazit,
M’ kulm t’ pullazit t’ saraj’ t t’ Knjazit
Po bân sorra ,, kâ ” e ,, ka ”.
Veç kto sorrat, more vllà,
Thonë po njellshin ogur t’ zí: 5
Kshtu, nemose, thonë n’ Shqypni,
Veç me giasë se edhè n’ Mal t’ Zi;
Pse, sa nisi me vikatë
Po del Knjazi me hukatë,
Me hukatë neper balkue, 10
Tue britë t’ madhe ,,hue” ,,hue” ,,hue”.
Kur, qe, i epet me shikjue
Kah Dobërsku, mal i bardhë,
Edhe shef nji djalë tuj ardhë
Kah Cetina vrap si era, 15
Thue po e ndjekë mbrapa potera.
A thue âsht hajn, a por ushtuer,
Qi i bjen rrugës kryq e terthuer,
Po bân Knjazi at herë me veti,
Por me pvetë kurrkend nuk pveti… 20
At zâ sorre e drote i shkreti.
Nuk i a ngiati por sa grima
E aj kamsori, si vetima,
Fillikat n’ Cetinë i a mrrini.
N’ saraj t’ Knjazit edhè hîni; 25
E la sogja me kalue:
Mark Milani e kishte çue.
" Mirë se vjen, or gerxheli ",
I thotë Knjazi i Malit t’ Zi
" A kem’ fjalë prej Mark Milanit? 30
Si i kem’ pûnët n’ at fushë mejdanit? "
Tuj ofshâ i a kthen lajmtari:
Njashtû punët, lum Gospodari,
Njashtû punët t’ i pastë anmiku
Perse ushtrija njiherë t’ hiku; 35
T’ hiku ushtrija, e Mark Milani:
Shqyptarve u kà mbetë mejdani.
Disa krena na i kan prè,
Disa t’ vràm na i bânë per dhë,
Per t’ shituem pse pvetë nuk kè; 40
Fushës s’ Qemoskut na vûnë para
Tue na ndjekë nper djerre e ara,
Gjurmë per gjurmë per vrap tue ngà,
Dèr sa u err e mâ s’ u pà:
At herë lufta por u dà. 45
Por per kaq na s’ kjem tue e lshue,
Pse jem’ t’ armve e n’ lufta msue:
Veç â ‘i kob edhè mà i zi:
Duel kushtrimi n’ Shqyptari
Me rà n’ luftë ka nji per shpi; 50
Shka âsht i malit me armë mizore,
Shka âsht i fushës me kàl per dore,
Të gjith lidhë me besë arbnore.
Edhe dyndë janë malet t’ tâna,
Kan rrokë huta e prehë tagâna, 55
E u kà pri, si kà dalë zâni,
Hodo Begu e Kapidani,
Qi per mbret e vende t’ veta
Nuk u dhimbet gjâja as jeta.
T’ dy bujarë e të dy trima: 60
Kapidana, si vetima,
Hodo Begu, si Bumbllima:
Nder shtatë krajla u vojt ushtima.
Kan rà n’ Tuz, si shqype t’ leta,
Veç me pà, mor’ t’ u ngjatët jeta, 65
Se nuk din kush me kallxue,
Kaq ushtri âsht grumbullue!
Dy mi djelm çoi Dukagjini,
N’ luftë të rrmyeshem, porsi Drini,
Kah dikohet turbull zallit, 70
Kur tu’ u dê t’ jèt bora malit:
Mjaft me thânë Shala mizore,
N’ zâ per pushkë, kjo’e bukë e ndore:
Qaj Mar Lula na u ka pri,
Kaleshan musteqe–zi, 75
Larg permendë aj per urti,
Per urti, per trimëni
N’ kacaturrë edhè n’ allti.
Pêsë bajrakët, qi ka mirdita,
M’ krep t’ Rragamit neper prita 80
Kan zânë vend, nja trimi rrfeja:
N’zâ n’ Shqypnikta per kah feja:
T’ lèt kah kama e t’ shpejtë kah dora,
Thonë, se kurr s’ u â sht ligun Ora.
N’ at log Zânash u ka prî 85
Nji i Gjo’ Markajsh, djalë zotni,
Kaluer atit pullali,
Si hyll drite n’ at Shqypni:
Prenk bibë Doda aj êmni i ti.
Por, zotni, se shka me kênë! 90
Ka rrâ Shkodra turk e i kshtênë:
Turq beglerë e T’ kshtêrë reshperë,
Veshë e mbathë si Kapitana
Me çakçirë e me fistâna:
Me tagâna e me shejshâna, 95
Me martina, me calina,
Me dumbare e alltipatllare,
E me pare e besë shqyptare.
Un këta, drejt me t’ kallxue,
Gospodare, un këta i drue… 100
Perse, kur nji djalë zotni
T’ lâje tokë e grue e fmi,
Aj dikû veç ka qitë ceken
mos me kthye, por me bâ deken.
Jo se edhè me dashtë me kthye, 105
Nji luâ kta kan per krye,
Qi u bje pushkë, po, n’ lule t’ ballit:
Hodo Begu, sokol malit,
Oxhakzade djalë mbas djalit.
Porse prap kà edhè mâ teper: 110
Ka rà n’ Tuz Malcija e Eper;
Ka rà n’ Tuz ka nji per shpi,
Shkreli n’zâ per bujari,
Vukli e Nikçi per urti,
N’ zâ Kelmendi per begati: 115
U kà pri, krejt n’ ari ngri,
Vetë Çun Mula, bajraktari,
Qi mâ i mirë s’ Bâhet Shqyptari.
Ktyne fjalë edhè u kà çue
Qaj Toptani. trim drangue. 120
Se do t’ vîjë me Mat e Krù
Per Shqypni ktû me luftue.
E t’ janë çue Toskë e Dibrânë
E jânë ngrehë Lumë e Pejanë,
Gàsh, Krasniqe e Gucinjânë, 125
Me Gjakovë e me Tetovë,
Me rà n’ Tuz. me rà n’ ushtri.
Me dhânë jeten per Shqypni,
Per Shqypni edhè per Mbret.
Kan rrahë bèn t’ gjith n’ fè të vet: 130
T’ Kshtênët Unjillin, Turqit Qitapin
Se per t’ gjallë Malcin s’ t’ a apin.
Mark Milani prandaj tutet
Me rà n’ luftë, edhè po t’ lutet,
Per ne daç me u dà me nderë, 135
Me shkrefë luften tash nji herë:
Per Malci nuk âsht mâ shpnesa.
Do t’ pertrijm tjera ngatrresa
per me rà n’ ndo’i tjeter ânë:
Pa e shkye ‘i send na s’ kem’ me e lânë,140
Perse e kem’ Moskovin nânë…
Kshtû kasneci tha tue fshâ.
Knjaz Nikolla erdh e u vrâ.
Kishte mbetun m’ kamë pa zâ:
Me e pasë prè, gjak s’ do t’ kisht’ bâ: 145
Kaq u pi, kur ndjeu se marë
Punët s’ i kishte me Shqyptarë.
Nji copë herë ndêi tue mendue,
Qatje vonë ulet me shkrue,
Me shkrue leter Mark Milanit, 150
Me u largue prej fushës s’ mejdanit:
Mark Milan, bre faqja e bardhë,
Teper keq tash â tue m’ ardhë
Ke thânë s’ paska kênë prej zotit
Me shtrue tokët e Gjergj kastriotit 155
Cernagora, e Grdës e Hotit
Me ju vû kapcen m’ krye.
Shum uzdajë kam pasë un m’ ty…
Por, qe, tash…ngusht paske rà…
Ç’ t’ i bajsh punës…Gjithmonë belà 160
Kta Shqyptarë, besa, kan kênë,
E n’ dashtë turq, n’ dashtë t’ jenë të kshtênë,
Hajrin s’u a kà pà kurrkush!
Veç se fjalë e la dikush,
Qi me ‘i t’ sjellme s’ pritet lisi 165
E se lopët lpihen me rend…
Prandej çetat fill tash nisi
N’ shpija t’ veta: me sa mend
Na po i bijm murit me krye…
Me shka vetë po shof me sy, 170
Vonë Shqypnin kem’ per t’ a shtrue,
Pse po e ká ajo Oren çue.
Edhè e mshili me dyll t’ zi
E ja dha kasnecit t’ ri,
Qi edhé e puthi e e vûni m’ ballë; 175
E t’ u çue si shpatë e gjallë.
Bâni Knjazit t’ u ngjatët jeta,
Edhé u nis aj kah perpjeta,
Tue i rà rrugës kryq e terthuer,
Thêmra e gishta tuj i lnuer, 180
Neper landë e neper gùr:
Tue hecë ditë e tue hecë natë.
Por, shka t’ bâjë? â rruga e giatë,
E m’ u ndalë s’ po dote as vetë:
Asht dishka qi e shtyn perpjetë… 185
Kur kan kndue gjelat e parë
Fushës s’Qemoskut bjen per arë;
Kur kan kndue gjelat e dytë,
Mark Milanit i a shef syt.
Edhè letren kà dorzue. 190
Marku letren kà redue,
E at herë drita tuj ague,
Ulun krye, lavjerrë mustak,
Kthei me ushtri në Karadak.